Ten eerste een eenvoudige werkdefinitie van verslaving:
Verslaving beschrijft een verminderd vermogen om middelengebruik onder controle te houden,
ondanks de problemen die voortvloeien uit het middelengebruik.
Er zijn vijf brede theorieën die bijdragen aan een verklaring van verslaving, hoewel geen enkele
theorie het probleem volledig verklaart. Belangrijker is de rol die elke theorie speelt bij het herstel
van verslaving en niet bij de mogelijke bijdrage ervan aan de oorzaak van verslaving.
DE VERSLAVING IS EEN KEUZETHEORIE
Middelengebruik is altijd een keuze, maar verslaving is iets anders. Niemand zou er bewust naar
streven om verslaafd of alcoholist te worden. De keuzetheorie benadrukt het onderscheid tussen
drugsgebruik en drugsverslaving. Keuze speelt altijd een rol bij herstel van verslaving, waarbij een
bewuste keuze altijd het uitgangspunt is. Herstel gebeurt nooit alleen door osmose of wishful
thinking.
Goede verslavingsbehandeling heeft tot doel de voor- en nadelen tussen een terugkeer naar
actieve verslaving of een toewijding aan nuchterheid en herstel te benadrukken en moet de
verslaafde in staat stellen een weloverwogen beslissing te nemen over een van de twee opties.
DE VERSLAVING ALS THEORIE OVER (HERSEN)ZIEKTEN
Deze theorie suggereert dat een nog niet geïdentificeerd probleem, mogelijk een disfunctie in het
beloningsmechanisme van de middenhersenen, het kenmerkende kenmerk van een verslavende
stoornis verklaart: de verminderde controle over het gebruik ondanks de nadelige gevolgen van
het gebruik. De theorie verklaart niet waarom verslaafden gebruiken (als dat een verklaring
vereist), maar geeft een gepostuleerde neurobiochemische verklaring voor de kwaadaardige
relatie die verslaafden hebben met hun middelengebruik. Wat nog belangrijker is, de theorie van
het ziektemodel informeert onthouding als de meest verstandige en rationele oplossing voor het
probleem.
Een goede verslavingsbehandeling moet de patiënt een gebruiksvriendelijk, duidelijk begrip
geven van de aard van de ziekte die hij kan omarmen.
DE VERSLAVING IS EEN ONAANGEPASTE MANIER OM MET DE THEORIE VAN PSYCHISCH
LEED OM TE GAAN.
Iedereen heeft een zekere mate van psychologische stress en angst. Mensen gaan op
verschillende manieren met elkaar om. Middelengebruik is een optie. Wanneer verslaafden
echter drugs gebruiken om hun psycho-emotionele nood op te lossen, blijven de problemen
onopgelost of verergeren ze. Hoewel angst kan verklaren waarom mensen drugs gebruiken,
verklaart het geen verslaving, wat een gedrag is dat meer leed veroorzaakt dan het oplost.
Een goede verslavingsbehandeling moet de psychologische stressoren identificeren en
noodplannen opstellen, want als ze niet worden aangepakt, zullen deze factoren uiteindelijk een
terugval veroorzaken, maar ze mogen niet worden verward met de oorzaak van verslaving.
DE VERSLAVING IS EEN FUNCTIE VAN DE ONSYMPATHIEKE THEORIE VAN DE
OMGEVINGSOMSTANDIGHEDEN
Er is geen bepaalde reeks psycho-sociaal-economische omstandigheden die verslaving met
zekerheid voorspellen, hoewel veel factoren middelenmisbruik zullen voorspellen. Verslaafden
bevinden zich in het hele sociaal-economische spectrum, van toegeeflijken tot behoeftigen, van
geschoolden tot incompetenten. Het accepteren van de realiteit van iemands omstandigheden
is de eerste stap om ze te veranderen, als dat is wat nodig is.
Goede verslavingsbehandeling is bedoeld om verslaafden te helpen vrede te sluiten met hun
omstandigheden en vervolgens binnen de beperkingen van hun omgeving te leven of de nodige
veranderingen aan te brengen.
DE VERSLAVING ALS FUNCTIE VAN EEN SPIRITUELE MALAISE THEORIE
Deze theorie, die waarschijnlijk ten grondslag ligt aan 12 Step Recovery, zegt dat verslaafden
spiritueel beroofde mensen zijn. Ze zijn de plot kwijt en kunnen de menselijke hachelijke situatie
niet begrijpen. Ze zien weinig zin in voortdurende menselijke pijn en lijden. Of dit een oorzaak of
een gevolg van verslaving is, is moeilijk te zeggen, maar de implicatie is dat herstel een
transcendent moment vereist, een “spiritueel ontwaken” om succesvol te zijn.
Goede verslavingsbehandelingsprogramma’s creëren een cultuur die inspireert tot een nieuwe
visie op het leven bij de patiënt – niets minder dan een Damasceense moment.
Het overkoepelende element van een goede verslavingsbehandeling is hoop. Tegen de tijd dat ze
een behandelprogramma bereiken, voelen de meeste cliënten zich vrij hopeloos over hun
situatie. Ze hebben op allerlei manieren geprobeerd om het probleem aan te pakken en hebben
consequent gefaald. Velen leggen zich neer bij hun lot, dat hen opsluit in hun verslaving. Het
inspireren van een gevoel van hoop dat een duurzaam herstel mogelijk is, vereist een zekere mate
van geloof, en geloof blijft een overtuiging die niet gemakkelijk kan worden bewezen.