Waarom AA een krachtige hulpbron blijft voor
verslavingsherstel ondanks recente kritieken
‘De AA biedt de mogelijkheid om voor mensen met alcoholisme schaamte om te zetten in trots en waardigheid’
Dit is de welbekende introducerende begroeting tijdens een AA-meeting waar ook ter wereld. Ondanks de langdurende reputatie met het helpen van ontelbare mensen met een alcohol- en of drugsverslaving om herstel te vinden en abstinent te worden, krijgen de twaalf stappen de laatste tijd erg veel kritiek. Het verbaast mij altijd enorm dat mensen een organisatie in diskrediet willen brengen die niets anders doet en wil dan mensen helpen een passend herstel te vinden voor hun verslaving.
Het lidmaatschap is gratis, niemand is de baas, er is geen hiërarchische structuur en het heeft de test des tijds doorstaan. En dat het gerund wordt door een heleboel alcoholisten die tijdens hun gebruik de helft van de tijd niet eens in de gaten hadden dat ze überhaupt leefden en na zo’n lange tijd nog bestaat en functioneert, verdient ook respect. En toch krijgt het recent, met name in Zuid Afrika, veel kritiek.
Er zijn nu zelfs verslavingsklinieken die zichzelf promoten als zijnde ‘geen twaalf stappen kliniek’ alsof geassocieerd worden met de fellowship iets is wat je vooral niet moet willen. Ironisch genoeg hebben de eigenaren van deze klinieken juist vaak herstel gevonden dankzij diezelfde fellowship. De twaalf stappen zijn niet voor iedereen en het kan ook zeker niet alle problemen oplossen, maar ik begrijp niet waarom mensen in pril herstel of met een hulpvraag worden ontmoedigd om naar de AA te gaan.
De AA is immers laagdrempelig en gratis en het kan nooit kwaad om te kijken of het voor jou wellicht wel voordelen heeft. Misschien dankt het zijn in diskrediet gebrachte reputatie aan het feit dat de AA het allerhoogste eist van een verslaafde: namelijk abstinentie van alle stemmingsveranderende stoffen, niet alleen jouw drug of choice.
Zij hebben door middel van empirisch bewijs ondervonden dat volledige abstinentie de veiligste route is. Of die route inderdaad het veiligst is, kan in twijfel getrokken worden. De AA wordt vaak bekritiseerd omdat ze een lage slagingskans heeft en een high customer turnover (hoge doorstroom van klanten).
Het klopt dat veel mensen die bij de AA naar binnen lopen, na een poosje ook weer naar buiten stappen om nooit meer terug te keren. Een groot deel van deze mensen valt terug, maar ik ben er niet van overtuigd dat zij allemaal weer terugvallen in alcoholmisbruik. De fellowship heeft ze wel wat inzichten gegeven en wellicht is volledige abstinentie niet hun manier. Dat niet alle christenen heilig zijn, wil niet zeggen dat het Christendom een mislukking is.
Wat je ook mag vinden van de theologie achter de twaalf stappen met zijn referenties naar hogere machten en spiritualiteit, de fellowship is een laagdrempelige gemeenschap van gelijkgestemden. En zij kunnen helpen om de wens naar herstel werkelijkheid te laten worden. Nu kun je naar een meeting in plaats van naar de drankwinkel; de AA biedt een keuze aan mensen die herstel zoeken.
Ondanks alles is er een gebied waar de AA altijd zal winnen en alle concurrentie verplettert er is niets zo effectief als de AA om de schaamte die komt kijken bij alcoholisme zo bloot te leggen. Door van alcoholisme een voorwaarde te maken om toe te mogen treden tot deze club, bied je de alcoholist de mogelijkheid om zijn schaamte om te zetten in trots en waardigheid. AA biedt gratis en voor niets de mogelijkheid om je van een loser een winnaar te maken.
